Het is woensdagmiddag 9 oktober, midden in de Week van de Veiligheid. Op het programma staat de Ledenlunch van de OV IJmond in het Apollo Hotel in IJmuiden.
Voorzitter Ton van der Scheer opent het bal. Het thema van vanmiddag is ondermijning, de boodschap is “weerbaar zijn doe je samen”. Meer dan honderd genodigden in de zaal luisteren aandachtig als burgemeester Frank Dales na de aankondiging zijn introductie doet. Zijn verhaal raakt. Dales vertelt trots over zijn rol in de gemeente Velsen, tijdens de bijeenkomst, maar ook daarbuiten. Hij heeft het er naar zijn zin en roemt de voorzieningen en mogelijkheden. Maar vandaag belicht hij ook een keerzijde. Een kant van de gemeente die niet altijd even zichtbaar is voor iedereen, maar die aandacht behoeft. De plekken waar de onderwereld, de bovenwereld raakt. Als hoofd van de politie heeft hij 24/7 een pieper mee. En meer dan af en toe wordt hij ‘s nachts gebeld. De situaties die Dales schetst zijn zowel schrijnend, ongelooflijk, als keiharde realiteit.
Een kijkje in de andere werkelijkheid
Hij benoemt de 42 hennepplantages, het drugslab en de 9 drugspanden die in zijn drie jaar als burgemeester werden gesloten. En hij vertelt over een inval in een seksinrichting waar de uitbaters verdacht worden van mensenhandel. De prostituees ontkennen, er is geen case. Totdat de gebrekkige brandveiligheid van het pand soelaas biedt. De zaak wordt gesloten. Direct. Op de parkeerplaats wordt een zwangere vrouw van 18 ondervraagd. Ze is er slecht aan toe, maar klapt niet uit de school. Na een kort gesprek wordt ze weer teruggebracht naar haar pooiers in de auto. Waarom? Nu wordt ze waarschijnlijk minder zwaar toegetakeld. Dales wijst op de vangst van 400 kilo cocaïne, een grote vangst, maar voor de georganiseerde misdaad slechts wisselgeld. Hij verhaalt over een schietpartij vanuit een auto en de kogelinslagen in de huizen langs de route en in het bushokje. En over de vader die de politie smeekt zijn zoon te arresteren. De tiener wordt gechanteerd en is radeloos. Steeds vaker zijn tieners slachtoffer. Bij school op de parkeerplaats, in sportkantines en via social media. Ondermijnende criminaliteit ontziet niets en niemand. Ook ondernemers niet, al was het alleen al omdat zij ook kinderen of kleinkinderen hebben. Want het begint al bij de jeugd. Ondermijning zorgt echter ook voor waardeverlies van panden en buurten, voor omzetverlies door oneerlijke concurrentie en voor onveilige situaties. Dales roept op om samen aan te pakken, vermoedens te delen, bij de politie, hemzelf of bij misdaad anoniem. Wees bewust en bescherm je eigen bedrijf. Dat benadrukt ook Els Prins, Secretaris Criminaliteit bij VNO-NCW / MKB-Nederland. “Ondermijning is ongelooflijk schadelijk”, zegt zij en ze feliciteert de aanwezige ondernemers met zo’n betrokken burgemeester als Frank Dales. Vooral omdat we een over het algemeen een repressief land zijn. De Tweede Kamer blijft achter. Els Prins is juist op zoek naar verhalen, naar ervaringen als voorbeelden voor de kamerleden. En ook zij roept om te delen.
Ondermijnende criminaliteit is een veelkoppig monster
Prins noemt ondermijning een veelkoppig monster en Nederland is een dankbaar slachtoffer. De oorzaak? Een uitstekende fysieke en digitale infrastructuur en een nationale organisatie verdeeld in hokjes. Tegelijkertijd moeten wij, met z’n allen, de puzzelstukjes inpassen. “Deel ervaringen, laat je niet onder druk zetten.” We moeten publiek en privaat verbinden. Daarmee creëren we inzicht en slagkracht. Vrij vertaald op z’n Cruijffiaans: je gaat het pas zien als je het doorhebt. Een hele rij bruidsmodezaken is niet normaal, kappers zonder klanten en motorbendes evenmin. Soms zou Prins willen dat ze niet zoveel zag. “Je wordt er niet per definitie vrolijk van.” Toch hoopt ze dat ook de aanwezige ondernemers anders gaan kijken. “Juist ondernemers zijn daartoe in staat. De informatie die u heeft is van onschatbare waarde.” Alleen samen kunnen we regio schoon krijgen én schoon houden. Want ondermijning raakt alles en iedereen.
